Khỉ đột tạo ra âm thanh “hắt hơi” mới để thu hút sự chú ý của người chăm sóc
Khỉ đột nuôi nhốt học cách giao tiếp với con người
Nhiều năm trước, Tiến sĩ Roberta Salmi, nhà nhân chủng học sinh học tại Sở thú Atlanta, đã nhận thấy một âm thanh khác thường phát ra từ những con khỉ đột. Khi người chăm sóc tiếp cận với thức ăn, những con khỉ đột sẽ há to miệng và phát ra tiếng động như giữa tiếng ho và hắt hơi – “hắt hơi”.
Lúc đầu, Salmi và những người chăm sóc chỉ thấy buồn cười, nhưng họ nhanh chóng nhận ra rằng tiếng hắt hơi này không chỉ là một tiếng động vui tai. Đó là cách những con khỉ đột giao tiếp với những người chăm sóc chúng.
Khỉ đột trong sở thú hắt hơi để xin thức ăn
Để nghiên cứu hành vi này, Salmi và các đồng nghiệp của bà đã tiến hành một thí nghiệm với tám con khỉ đột đất thấp phía tây tại Sở thú Atlanta. Họ đặt một xô nho bên ngoài chuồng của những con vật, yêu cầu một người chăm sóc đứng bên ngoài lồng và yêu cầu người chăm sóc đó cầm một xô nho.
Những con khỉ đột chủ yếu giữ im lặng khi chỉ được đưa nho hoặc chỉ được gặp người chăm sóc. Tuy nhiên, chúng hắt hơi – và tạo ra những tiếng động và cử chỉ khác để thu hút sự chú ý – khi người chăm sóc cầm thức ăn.
Một nửa số khỉ đột đã hắt hơi trong suốt thí nghiệm và chúng liên tục phát ra tiếng động cho đến khi người chăm sóc phản ứng lại. Những con khỉ đột không bao giờ hắt hơi với nhau, điều này cho thấy âm thanh này dành riêng cho con người.
Hắt hơi là khả năng hiếm gặp ở động vật
Các nhà khoa học chưa bao giờ quan sát thấy khỉ đột hắt hơi trong tự nhiên, điều này cho thấy rằng khỉ đột nuôi nhốt có thể học cách tạo ra những âm thanh mới. Đây là một khả năng hiếm gặp ở động vật. Hầu hết các loài động vật chỉ giới hạn ở những âm thanh bẩm sinh, nhưng một số loài linh trưởng, bao gồm cả khỉ đột, tinh tinh và đười ươi, đã thể hiện khả năng học những âm thanh mới khi bị nuôi nhốt.
Hắt hơi có thể là một hình thức học giọng nói
Những phát hiện trong nghiên cứu của Salmi bổ sung thêm vào một khối lượng lớn bằng chứng cho thấy rằng các loài linh trưởng có khả năng học giọng nói ở mức độ hạn chế hoặc trung bình. Học giọng nói là khả năng học những âm thanh mới thông qua sự bắt chước. Con người là những người học giọng nói thành thạo nhất, nhưng một số loài động vật, chẳng hạn như chim và cá voi, cũng có khả năng này.
Các loài vượn khác cũng đã học cách tạo ra những âm thanh mới
Các nhà khoa học đã ghi nhận những loài vượn khác nuôi nhốt học cách tạo ra những âm thanh mới, bao gồm cả tinh tinh và đười ươi. Ví dụ, một số tinh tinh đã học cách bắt chước lời nói của con người và một số đười ươi đã học cách tạo ra nhiều âm thanh khác nhau, bao gồm cả tiếng huýt sáo và tiếng lách cách.
Hắt hơi là cách khỉ đột yêu cầu thức ăn
Các nhà nghiên cứu tin rằng khỉ đột bắt đầu hắt hơi để thu hút sự chú ý của người chăm sóc. Chúng có thể nhận ra rằng những âm thanh liên quan đến bệnh tật sẽ nhận được phản ứng từ người chăm sóc, vì vậy chúng bắt đầu hắt hơi để yêu cầu thức ăn.
Hắt hơi là một hành vi phức tạp
Hắt hơi là một hành vi phức tạp bao gồm cả các yếu tố về giọng nói và thể chất. Những con khỉ đột há to miệng, thở ra mạnh và đôi khi tạo ra những âm thanh và cử chỉ khác, chẳng hạn như vỗ tay, đập ngực và đập vào chuồng.
Hắt hơi là một hành vi xã hội
Hắt hơi là một hành vi xã hội hướng đến con người. Những con khỉ đột chỉ hắt hơi với những người chăm sóc và những người khác, chứ không phải với nhau. Điều này cho thấy hắt hơi là cách khỉ đột giao tiếp với con người.
Hắt hơi là một hành vi được học
Hắt hơi là một hành vi được học và không có ở những con khỉ đột hoang dã. Điều này cho thấy rằng những con khỉ đột có khả năng học những âm thanh và hành vi mới khi bị nuôi nhốt.
Hắt hơi có thể giúp khỉ đột thích nghi với việc nuôi nhốt
Hắt hơi có thể giúp khỉ đột đối phó với những thách thức khi bị nuôi nhốt. Khi học cách giao tiếp với những người chăm sóc, khỉ đột có thể đáp ứng nhu cầu của mình và cải thiện sức khỏe.