Duygular Müzesi: Kurumsal Bir Aldatmaca mı, Yoksa Meşru Bir Sanat mı?
Kurumsal Sponsorluk ve Müze Manzarası
Kurumsal sponsorluk uzun zamandır Amerikan müze sisteminin bir parçası olmuştur. Metropolitan Sanat Müzesi ve Smithsonian’un Ulusal Amerikan Tarihi Müzesi gibi müzeler, Koch kardeşler ve SC Johnson gibi şirketlerden milyonlarca dolarlık bağışlar aldı.
Kurumsal sponsorluk müzelere değerli fonlar sağlayabilse de, aynı zamanda kurumsal çıkarlardan büyük ölçüde etkilenen müzelerin meşruluğu hakkında sorular da gündeme getiriyor.
Duygular Müzesi: Bir Vaka İncelemesi
New York şehrinde açılan bir pop-up müze olan Duygular Müzesi, meşru bir kültürel kurum olmaktan ziyade bir pazarlama numarası olmakla suçlanan bir müzenin başlıca örneğidir.
Hava temizleyici şirketi Glade tarafından desteklenen müzede, her biri farklı bir duyguyu konu alan ve karşılık gelen bir Glade kokusuyla kokulandırılmış beş oda bulunmaktadır. Ziyaretçiler bir odadan diğerine geçerek, belirli duyguları uyandırmak üzere tasarlanmış çok duyusal bir yolculuk deneyimlerler.
Eğlence mi, Eğitim mi?
Duygular Müzesi’ni eleştirenler, müzenin tipik olarak müzelerle ilişkilendirilen eğitim değerinden yoksun olduğunu savunuyor. Müzenin duygu bilimi veya müze tarihi hakkında herhangi bir bilgi vermediğine dikkat çekiyorlar. Bunun yerine, ziyaretçilere eğitmekten ziyade eğlendirmek için tasarlanmış duyusal bir deneyim sunuyor.
Pedagojinin Rolü
Washington, D.C.’deki Ulusal Portre Galerisi’nde kıdemli tarihçi olan David Ward, pedagojik mantığın eksikliğinin Duygular Müzesi’ni diğer müzelerden ayıran şey olduğunu savunuyor.
“Burası bir müzeden çok bir masaj salonu gibi” diyor Ward. “Bir müze, eğlenmek için gittiğimiz bir yer değil, çevremizdeki dünya hakkında bilgi edindiğimiz bir yer olmalıdır.”
Müze Küratörlüğünün Geleceği
Duygular Müzesi, Amerikan kültüründe sanat ve kültürü kitle kaynaklı hale getirme yönündeki daha geniş bir eğilimin parçasıdır. Bu eğilim, değerli ve anlamlı olanı belirlemede kitlelerin akademisyenlerden ve bilim insanlarından daha iyi donanımlı olduğuna olan inançla yönlendirilmektedir.
Ancak Ward, bu eğilimin müzelerin kalitesinde bir düşüşe yol açabileceği konusunda uyarıyor. “Rasyonellik ve pedagoji yerine, daha çok bir karnavala yakın bir şey elde ediyoruz” diyor.
Toplumsal Önemin Önemi
Meşru bir müze olarak kabul edilmek için Ward, bir kurumun kanıtlanabilir bir toplumsal öneme sahip olması gerektiğini savunuyor. Sadece eğlenceden daha fazlasını sunması gerekir. Çevremizdeki dünyayı anlamamıza katkıda bulunmalı ve daha iyi yurttaşlar olmamıza yardımcı olmalıdır.
Ward’a göre Duygular Müzesi bu ölçütü karşılamıyor. Hava temizleyicileri satmak için tasarlanmış akıllıca bir pazarlama hilesinden ibaret.
Koku ve Duyguların Bilimi
Duygular Müzesi, koku ile duygular arasında yakın bir bağ olduğu fikrine dayanmaktadır. Bu iddiada bazı gerçeklik payı olsa da, koku ve duygu arasındaki ilişki müzenin sunduğu kadar basit değildir.
Michigan Üniversitesi’nde nörobilim alanında doktora yapan Amanda White, koku, duygu ve hafızayı işleyen beyin bölgelerinin birbirine sıkı sıkıya bağlı olduğunu, ancak bunun birebir bir ilişki olmadığını açıklıyor.
“Bellek aslında ikisini birbirine bağlayan işlevdir” diyor. “Bir kokuya, uyandırdığı anılar nedeniyle son derece olumsuz bir duygu bağlanabilir.”
Sonuç
Duygular Müzesi’nin meşru bir müze olup olmadığı tartışma konusudur. Bazı eleştirmenler, müzenin eğitim değerinden yoksun basit bir pazarlama numarası olduğunu savunuyor. Diğerleri ise sanatı ve duyguları deneyimlemenin yeni ve yenilikçi bir yolu olduğunu savunuyor.
Sonuçta, Duygular Müzesi’nin zamanına ve parasına değip değmediğine karar vermek her bireye kalmıştır.
