Alaska Buzullarının Yok Oluşu: Bir Yüzyıllık Değişim
Buzul Gerilemesinin Tarihsel Belgeleri
ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu’ndan jeolog Bruce Molnia, onlarca yıl boyunca Alaska buzullarının tarihi fotoğraflarını topladı ve inceledi. Bu fotoğraflar, küresel ısınma nedeniyle son yüzyılda meydana gelen dramatik değişimlere dair eşsiz bir bakış açısı sunuyor.
Molnia’nın önce-sonra fotoğrafları, Glacier Bay Ulusal Parkı, Denali ve Kenai Fiyortları Ulusal Parkları ile Chugach Ulusal Ormanı’ndaki eriyen buzullara dair inandırıcı kanıtlar sunuyor. Orijinal fotoğrafların çekildiği yerleri tam olarak yeniden ziyaret ederek Molnia, bir zamanlar yükselen buz devleri ile günümüzün gerileyen buzulları arasındaki keskin tezatı yakaladı.
Küresel Isınmanın Alaska Buzulları Üzerindeki Etkileri
Son 75 ila 100 yılda Alaska’daki ortalama yıllık sıcaklıklar yaklaşık 5 derece Fahrenheit arttı ve bu da buzulların önemli ölçüde geri çekilmesine neden oldu. Molnia tarafından incelenen buzulların yalnızca %1 ila 2’si muhtemelen yüksek rakımlarda artan kar yağışı nedeniyle büyüdü. Büyük çoğunluk gözle görülür şekilde küçülüyor ve bazıları son 95 yılda uzunluklarının 20 mile kadarını kaybetti.
Bu buzul erimesi Alaska’nın çevresi ve altyapısı için ciddi sonuçlara yol açıyor. Hükümet Sorumluluk Ofisi’nin 2003 yılında yaptığı bir çalışma, Alaska köylerinin %86’sının eriyen buzullar ve deniz buzu nedeniyle sel ve erozyon tehdidi altında olduğunu ortaya koydu.
Buzul Erimesinin Küresel Kapsamı
Buzulların azalması sadece Alaska ile sınırlı değil. Buzullar, Arctic National Wildlife Refuge, Antarktika ve Çin, Peru ve Arjantin’deki dağ zirveleri de dahil olmak üzere hemen hemen her yerde küçülüyor. Hatta Kilimanjaro Dağı’nın ikonik buzulları bile hızla eriyor.
Ohio State Üniversitesi’nden glasiyolog Lonnie Thompson, mevcut eğilim devam ederse Montana-Kanada sınırındaki Glacier Ulusal Parkı’nın 30 yıl içinde tüm buzullarını kaybedeceğini öngörüyor.
Buzul Erimesinin Doğal ve İnsan Kaynaklı Nedenleri
Dünya iklimindeki doğal değişiklikler buz çağlarının gelip geçmesine neden olsa da bilim insanları, atmosferdeki karbondioksit seviyelerindeki son ani artışın buzul erimesini önemli ölçüde hızlandırdığı konusunda hemfikir. Karbondioksit, sera etkisine yol açarak atmosferde ısıyı hapseder.
Fosil yakıtların yakılması gibi insan faaliyetleri, havaya büyük miktarlarda karbondioksit salmaktadır. Bu sera gazlarının birikmesi küresel ısınmanın etkilerini şiddetlendirmekte ve buzulların hızla erimesine neden olmaktadır.
Buzul Erimesinin Bilimi
Buzullar, zamanla karın birikmesi ve sıkışmasıyla oluşur. Karın ağırlığı, pulları insan başı kadar büyüyebilen buz kristallerine sıkıştırır.
Işık sıkıştırılmış buza nüfuz ettiğinde, kırmızı dalga boyları emilir ve ürkütücü bir mavi ışıltı bırakır. Bu buzul mavisi, yarıkların dibinde veya buzulların eridiği yerlerde en iyi şekilde gözlemlenen eşsiz ve büyüleyici bir manzaradır.
Buzulların Güzelliği ve Önemi
Buzullar sadece ilham verici doğal harikalar değil, aynı zamanda dünya ekosisteminin hayati bileşenleridir. Yaban hayatına habitat sağlarlar, su akışını düzenlerler ve gezegenin soğutma sistemine katkıda bulunurlar.
Küresel ısınma nedeniyle buzulların kaybı, çevre ve insan uygarlığı için ciddi bir tehdittir. Buzul erimesinin nedenlerini ve etkilerini anlamak ve yıkıcı sonuçlarını azaltmak için harekete geçmek çok önemlidir.
