Orkney’nin Egemenliği: Tarihsel Bir Perspektif ve İskoç Bağımsızlık Referandumunun Etkisi
Orkney’nin Benzersiz Tarihi ve Egemenliği
İskoçya kıyılarındaki bir takımada olan Orkney, benzersiz kimliğini ve egemenlik arzusunu şekillendiren zengin ve karmaşık bir tarihe sahiptir. 5.000 yılı aşkın bir süredir, Orkney’yi kimin yönettiği sorusu tartışılmaktadır.
Antik çağlarda Orkney, bölgenin uzun insanlık tarihine tanıklık eden, iyi korunmuş bir Neolitik köy olan İlk Stonehenge’e ev sahipliği yapıyordu. Orkney’nin stratejik konumu da egemenliğinde önemli bir rol oynamıştır; yüzyıllar boyunca İskandinav Vikingleri, Norveç kralları ve İskoç hükümdarları takımadaları işgal etmiştir.
İskoç Bağımsızlık Referandumu ve Orkney’nin Özerkliği
2014 yılında İskoçya, bağımsız bir ülke olup olmayacağı veya Birleşik Krallık içinde kalıp kalmayacağı konusunda bir referandum düzenledi. Referandum sadece İskoçya’da değil, egemenlik konusunun süregelen bir sorun olduğu Orkney’de de yoğun tartışmalara yol açtı.
Referandumda “evet” oyu İskoçya’nın bağımsızlığı anlamına gelecekti, ancak bunun Orkney’nin özerkliği için ne anlama geleceği belirsizdi. İskoçya 1997’de Birleşik Krallık içinde daha fazla özerklik elde ettiğinde, Orkney’nin bölgesel yetkileri aslında azaldı. Bu, referandumun sonucundan bağımsız olarak Orkney için daha fazla egemenlik çağrılarına yol açtı.
Orkney’nin Özerkliği İçin Müzakereler
Orkney’nin liderleri, daha fazla özerklik için Edinburgh ve Londra’daki hükümetlerle aktif olarak müzakere ediyor. Başbakan Steven Heddle, Orkney’nin kendi işleri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olması, halkın doğrudan katılımıyla güçlü bir demokrasi geliştirmesi gerektiğini vurguladı.
Müzakereler henüz net bir plan oluşturmamış olsa da, hem İskoç hükümeti hem de İngiltere yönetimi Orkney’ye daha fazla yetki verme sözü verdi. Adanın liderleri, bağımsız bir İskoçya’nın kendilerine aradıkları özerkliği vereceğini umuyor.
Orkney’nin İskandinav Bağlantıları ve Alternatif Seçenekler
İskoçya ve Birleşik Krallık, Orkney’nin geleceği için ana seçenekler olsa da Norveç de güçlü bir çekim gücüne sahip olmaya devam ediyor. Orkney, İskandinav ülkeleriyle yakın kültürel ve tarihi bağlara sahiptir ve bazı sakinler, Orkney’nin Birleşik Krallık’ın özerk ancak birbirine bağlı bir parçası olmasını sağlayacak, İskandinav tarzı bir refah devleti olan bağımsız bir İskoçya öngörmektedir.
Orkney’nin geleceğine yönelik diğer modeller arasında sırasıyla Danimarka ve Finlandiya’ya ait ve geniş kapsamlı yasama yetkilerine sahip iki takımada olan Faroe veya Åland Adaları yer alıyor. Ancak, Orkney’deki herkes en iyi yol konusunda hemfikir değil.
Orkney’de İskoç Bağımsızlığına Yönelik Argümanlar ve Karşı Argümanlar
Orkney’de İskoç bağımsızlığının destekçileri, bunun onlara kendi hükümetlerine sahip olma ve adaların çıkarları doğrultusunda kararlar alma hakkı vereceğini savunuyor. Ayrıca Londra’daki Muhafazakar hükümetlere Orkney halkının verdiği desteğin eksikliğine de dikkat çekiyorlar.
Öte yandan İskoç bağımsızlığının karşıtları, Orkney’nin Birleşik Krallık’la ilişkilerinde köklü bir değişikliğe ihtiyaç duymadığını, bunun yerine daha fazla özerkliğe doğru kademeli bir evrim gerektiğini savunuyorlar. Bağımsızlığın risklerinin potansiyel faydalardan daha ağır bastığına inanıyorlar.
Sonuç
Orkney’nin egemenliği sorunu, kolay cevapları olmayan karmaşık bir sorundur. İskoç bağımsızlık referandumunun sonucu, Orkney’nin geleceği üzerinde önemli bir etkiye sahip olacak, ancak nihayetinde hangi yolu izleyeceklerine karar vermek Orkney halkına kalmış.
