Roztopione żelazne deszcze na rozżarzonej egzoplanecie
Odkrycie na WASP-76 b
Wyobraź sobie egzoplanetę, na której prognoza pogody zapowiada deszcz roztopionego żelaza. Dokładnie to odkryli naukowcy na WASP-76 b, odległym świecie położonym 640 lat świetlnych stąd.
WASP-76 b to gazowy olbrzym o rozmiarach podobnych do Jowisza. Jednak krąży wokół swojej gwiazdy znacznie bliżej niż Jowisz, okrążając ją w czasie krótszym niż dwa dni ziemskie. Ta niewielka odległość oznacza, że jedna strona WASP-76 b jest stale zwrócona ku gwieździe, podczas gdy druga strona pozostaje w wiecznej ciemności.
Ekstremalny gradient temperatur
Strona WASP-76 b zwrócona ku gwieździe jest rozżarzona do czerwoności, osiągając temperatury rzędu 2400 stopni Celsjusza. To intensywne ciepło powoduje odparowanie metali, tworząc metaliczne chmury w atmosferze.
Po ciemnej stronie planety temperatury spadają do stosunkowo chłodnych 870 stopni Celsjusza. Ten ostry gradient temperatur tworzy wyjątkową granicę fizyczną, w której strefa światła przechodzi w ciemność.
Powstawanie deszczu żelaza
Wraz z rotacją WASP-76 b wieją gwałtowne wiatry z prędkością około 18 000 kilometrów na godzinę, przenosząc odparowane żelazo ze strony dziennej na stronę nocną. Gdy bogaty w żelazo gaz przekracza gradient temperatur, szybko skrapla się do postaci ciekłego żelaza.
Proces ten prowadzi do niezwykłego zjawiska: deszczu żelaza. Kropelki stopionego żelaza spadają z nieba, tworząc surrealistyczne widowisko po ciemnej stronie WASP-76 b.
Odkrycia naukowców
Naukowcy byli w stanie wnioskować o obecności deszczu żelaza na WASP-76 b, badając sygnały metalu obecne w świetle gwiazdy oświetlającej planetę od tyłu. Ta technika pozwoliła im wykryć charakterystyczne linie widmowe związane z żelazem.
Znaczenie odkrycia
Odkrycie deszczu żelaza na WASP-76 b to znaczący postęp w badaniach egzoplanet. Dostarcza nowych informacji o zróżnicowanych i ekstremalnych wzorcach pogodowych, które mogą występować na tych odległych światach.
Co więcej, WASP-76 b pokazuje niesamowitą różnorodność egzoplanet, które nieustannie zaskakują i fascynują naukowców. Wraz z kolejnymi obserwacjami i pojawianiem się nowych instrumentów możemy się spodziewać odkrycia jeszcze bardziej niezwykłych i nieoczekiwanych cech tych ciał niebieskich.
Dodatkowe ciekawostki
- Bliska orbita WASP-76 b wokół swojej gwiazdy tworzy blokadę pływową, podobną do orbity Księżyca wokół Ziemi. Oznacza to, że tylko jedna strona egzoplanety jest zawsze widoczna dla gwiazdy.
- Deszcz żelaza na WASP-76 b jest prawdopodobnie zbyt ciężki, aby wiatr mógł go przenieść z powrotem na stronę dzienną, więc pozostaje na ciemnej powierzchni.
- Naukowcy uważają, że niektóre krople deszczu żelaza mogą ostatecznie wyparować z powrotem do postaci gazu w pobliżu gorącego jądra planety.