Najstarsze przedstawienie sokolnictwa w Skandynawii
W przełomowym odkryciu archeolodzy w Norwegii odkopali średniowieczny rzeźbę, która może być najstarszym przedstawieniem sokolnictwa w Skandynawii. 800-letnia figurka, wyrzeźbiona z kości zwierzęcej, przedstawia ukoronowaną osobę trzymającą sokoła na prawej ręce.
Odkrycie i znaczenie
Artefakt został odkryty na miejscu wykopalisk w Gamle Oslo, historycznej dzielnicy stolicy Norwegii. Wykonana prawdopodobnie z poroża rzeźba ma prawie trzy cale długości i jest pusta w pobliżu podstawy, co sugeruje, że mogła być rękojeścią noża lub narzędzia.
Na podstawie ubioru i fryzury postaci naukowcy datują rzeźbę na około XIII wiek. Obecność korony wskazuje, że rzeźba mogła być wzorowana na osobie królewskiej, potencjalnie królu Håkonie IV.
Sokolnictwo w średniowiecznej Europie
Sokolnictwo, czyli praktyka wykorzystywania wytresowanych ptaków drapieżnych do polowania na dziką zwierzynę, było popularnym sportem wśród arystokracji i zamożnych w średniowiecznej Europie. Sokoły były wysoko cenione i drogie w szkoleniu, a jeden niewytrenowany norweski sokół kosztował tyle, co 4 do 6 krów lub 1 do 2 koni w XIII wieku.
Norwescy królowie byli szczególnie aktywni w sokolnictwie, wykorzystując je jako narzędzie dyplomatyczne do budowania sojuszy z innymi europejskimi dworami. Król Håkon IV, który rządził od 1217 do 1263 roku, był znany ze swojej pasji do sokolnictwa i często obdarowywał sokołami.
Analiza rzeźby
Ukoronowana postać przedstawiona na rzeźbie nosi sokoła spoczywającego na prawym ramieniu. Głowa ptaka jest pochylona w stronę lewej ręki sokolnika, która według ekspertów może trzymać jedzenie. Oko sokoła to wywiercony otwór, a jego upierzenie przedstawione jest wygrawerowanym wzorem kraty.
Odzież i fryzura rzeźby sugerują, że może przedstawiać postać kobiety, ponieważ mężatki w XIII wieku nosiły włosy lub chusty na głowie w podobnym stylu. Jednak ostateczne określenie płci postaci jest trudne, ponieważ zarówno mężczyźni, jak i kobiety uprawiali sokolnictwo w epoce średniowiecza.
Kontekst historyczny
Rzeźba dostarcza cennych informacji o znaczeniu kulturowym sokolnictwa w średniowiecznej Norwegii. Obecność ukoronowanej postaci i dbałość o szczegóły w przedstawieniu rzeźby sugerują, że sokolnictwo było wysoko cenione przez norweską elitę.
Archeolodzy uważają, że rzeźba została prawdopodobnie wykonana w warsztacie w Oslo i jest jednym z najważniejszych artefaktów znalezionych w mieście w ostatnich latach. Podobne trzonki noży z sokołami zostały znalezione w Oslo i innych częściach północnej Europy, ale nowo odkryta rzeźba jest uważana za starszą.
Dziedzictwo sokolnictwa
Sokolnictwo nadal cieszyło się popularnością wśród norweskich królów do końca XIV wieku. Zatrudniano profesjonalnych sokolników do chwytania i szkolenia ptaków drapieżnych dla dworu królewskiego.
Praktyka sokolnictwa straciła na popularności w Norwegii po średniowieczu, ale nadal pozostaje cenioną tradycją w niektórych częściach świata. Odkrycie średniowiecznej rzeźby w Oslo służy jako przypomnienie o trwałym dziedzictwie sokolnictwa w historii Norwegii.
